Współpraca gospodarcza Polski i Tajwanu
Po Ameryce Północnej dla Polski najważniejszym regionem jest Daleki Wschód. Choć, Polska boryka się z wielkim deficytem handlowym z krajami Dalekiego Wschodu to jednak ten kierunek pozostaje głównym kierunkiem dla pozaeuropejskiego eksportu polskiego. Co więcej, w bilansie inwestycji zagranicznych w Polsce pochodzących z krajów pozaeuropejskich oprócz USA znaczenie mają tylko kraje Dalekiego Wschodu (A. Balcer 2012).
Postępująca globalizacja, z jednej strony wymusza – nowe i poszerzone kierunki współpracy gospodarczej Polski z krajami położonymi nie tylko w bliskim sąsiedztwie ale i nieco dalej, zarówno geograficznie, jak i kulturowo, z drugiej strony – szerokie przepływy kapitałowe, intensywniejsze powiązania handlowe i technologiczne, jakie mają miejsce od lat 90. ubiegłego wieku na świecie dają nadzieję i szansę na szybszy rozwój krajów takich jak Polska i wysoko innowacyjnych takich jak Tajwan.
Gospodarka Tajwanu należy do grupy najbardziej rozwiniętych i technologicznie zaawansowanych na świecie, a dynamika wzrostu gospodarczego w ostatnim półwieczu szczególnie wysoka. Pomimo niewielkiej powierzchni i braku znaczących bogactw naturalnych ten wyspiarki kraj położony na Morzu Południowochińskim osiągnął spektakularne wyniki dzięki proeksportowej działalności małych i średnich przedsiębiorstw, skupionych obecnie w sektorze wysoko innowacyjnych usług. Członkostwo Tajwanu i Chin w WTO oznacza przy tym zasadniczą zmianę uwarunkowań i czynników kształtujących tajwańsko-chińskie stosunki gospodarcze i Tajwan może stać się w niedalekiej przyszłości gospodarczą „bramą” do Chin dla Polski[1] i innych krajów.
Współpraca UE-Tajwan
Unia Europejska jest największym źródłem bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) na Tajwanie (w 2012 r. – 1,721 mln USD), choć sytuacja ta nie jest odwzajemniana. W roku 2012 wartość inwestycji bezpośrednich Tajwanu w UE wyniosła zaledwie 71,5 mln USD (mniej niż 1% całości BIZ Tajwanu). Najważniejszymi europejskimi kierunkami inwestycji Tajwanu w 2012 r., były: Holandia, Niemcy, Wielka Brytania oraz Czechy. Pomimo stopniowego wzrostu zainteresowania firm tajwańskich rynkiem UE, jego potencjał wciąż nie jest wykorzystywany na większą skalę.
Tabela 1. Najważniejsi europejscy partnerzy handlowi Tajwanu w 2012 r.
Nr | Terytorium | Obroty Handlowe (w mln USD) | Eksport z Tajwanu (w mln USD) | Eksport w stosunku do 2011 r. | Import na Tajwan (w mln USD) | Import w stosunku do 2011 r. | Saldo (w mld USD) |
– | Europa | 58,31 | 28,90 | -7,7% | 29,40 | -3,8% | -0,40 |
– | UE 27 | 48,68 | 26,20 | -8,3% | 22,49 | -6,3% | +3,71 |
1 | Niemcy | 13,40 | 5,64 | -17,8% | 7,75 | -17,8% | -2,11 |
2 | Holandia | 8,04 | 4,41 | -3,6% | 3,62 | 23,4% | +0,79 |
3 | Wielka Brytania | 6,91 | 5,06 | 9,6% | 1,84 | -4,5% | +3,22 |
4 | Francja | 4,52 | 1,56 | -10,5% | 2,96 | 8,6% | -1,40 |
5 | Włochy | 3,86 | 1,83 | -25,5% | 2,03 | -11,9% | +0,20 |
… | … | … | … | … | … | … | … |
11 | Polska | 0,83 | 0,58 | -22,4% | 0,25 | 14,3% | +0,33 |
Źródło: opracowanie własne WBH w Tajpej na podstawie danych tajwańskiego BHZ 2013 r.
Blisko 8,7% tajwańskiego eksportu trafia do UE, jednakże import z UE na Tajwan stanowi zaledwie 8,3% ogółu tajwańskiego importu. Oprócz produktów ICT, głównymi produktami eksportowymi są do UE są także rowery, części i podzespoły samochodowe, produkty metalurgiczne oraz plastikowe.
Jak wynika z powyższej tabeli, Polska nie należy do najważniejszych partnerów handlowych Tajwanu. Z obrotami na poziomie 830 mln USD Polska zajęła w 2012 r. 47 miejsce (wobec 44 miejsca w 2011 r. oraz 39-tego miejsca w 2010 r.) oraz 11 miejsce wśród krajów UE (wobec 10 w 2011 r. i 9 w 2010 r.).
Dane dotyczące dwustronnych obrotów handlowych podawane przez Ministerstwo Gospodarki RP znacznie się jednak różnią. Według danych Ministerstwa Gospodarki RP wartość wzajemnych obrotów handlowych w roku 2012 r. wyniosła 1,19 mld USD. Różnica w danych polskich i tajwańskich wynika przede wszystkim z odmiennej klasyfikacji przez władze Tajwanu eksportu bezpośredniego. Np. gdy tajwańskie towary przekraczają unijną granicę celną w Hamburgu, władze Tajwanu traktują je jako eksport do Niemiec, władze polskie zaś – zgodnie ze standardami unijnymi – traktują je jako import z Tajwanu. W roku 2011 r. Tajwan utracił pozycję czwartego największego polskiego partnera handlowego w Azji na rzecz Indii (obecnie zajmuje on piąte miejsce po Chinach, Japonii, Korei i Indiach). W 2012 r. poziom polskiego eksportu na Tajwan spadł o 11,3%, zaś wartość importu z Tajwanu spadła o 28,4%. Saldo dla Polski wzrosło o 31%, nadal jednak pozostaje ono bardzo niekorzystne (-850 mln USD).
Wykres 2. Wymiana handlowa pomiędzy Tajwanem a Polską (w mln USD)
Źródło: Tajwańskie Biuro Handlu Zagranicznego 2013 r.
Wykres 3. Wymiana handlowa pomiędzy Polską a Tajwanem w latach 2007-2012 (w mln USD)
Źródło: Główny Urząd Statystyczny 2013 r.
W roku 2012 największy udział w eksporcie miały chemikalia organiczne (47,74 mln USD – 27,8% eksportu ogółem) oraz kolejno wyroby metalurgiczne (24,88 mln USD, 14,5%) i wyroby przemysłu elektromaszynowego (19,92 mln USD, 11,6%).
Największą cześć polskiego importu z Tajwanu w 2011 r. stanowiły produkty przemysłu elektromaszynowego (panele LCD, półprzewodniki i inne części elektroniczne) stanowiące 42,4% importu ogółem. Kolejnymi grupami produktów zajmującymi wysoki udział w wartości importu do Polski są kolejno maszyny i ich części (15,4%), wyroby metalurgiczne (8,7%) oraz pojazdy mechaniczne i ich części (5,6%).
Polska jest też popularnym miejscem kształcenia tajwańskich studentów w zakresie medycyny. Obecnie na polskich uczelniach medycznych kształci się blisko 600 studentów pochodzących z Tajwanu, przede wszystkim w Poznaniu, Lublinie, Warszawie oraz Katowicach. Tym samym Tajwańczycy są jedną z głównych grup studentów zagranicznych korzystających z polskich usług edukacyjnych w zakresie medycyny, a opłaty zasilające budżet polskich uczelni medycznych otrzymywane od tajwańskich studentów szacowane są na około 6 mln USD rocznie.
Polska podpisała z Tajwanem 3 memoranda: dotyczące: wymiany informacji finansowych służących przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy oraz terroryzmowi finansowemu, dotyczące przeciwdziałaniu oszustwom celnym oraz współpracy dotyczącej chorób zakaźnych.
Intensyfikacja relacji ekonomicznych Polski z krajami regionu Dalekiego Wschodu takimi jak Tajwan powinna znaleźć się w kręgu zainteresowania polskich przedsiębiorców oraz stać się z jednym z priorytetowych celów w polskiej polityce zagranicznej.
[1] Podstawą polityki prowadzonej przez RP jest zasada uznawania jednych Chin, a problemy istniejące miedzy Tajwanem a ChRL traktowane jako wewnętrzne sprawy narodu chińskiego. Warszawa popiera wszelkie inicjatywy zmierzające do utrwalania pragmatycznych więzi pomiędzy Polską a Tajwanem w dziedzinie gospodarki, kultury, edukacji, wymiany naukowo-technicznej itp. Popierane są kierunki współpracy, które przynoszą korzyści obu stronom i nie naruszają zasad prowadzonej przez Polskę polityki wobec Chin.
Bibliografia